Thờ mẫu

Trong bối cảnh văn hóa Việt Nam đương đại, nơi mà các giá trị truyền thống đang đối mặt với sự mai một do đô thị hóa và toàn cầu hóa, những cá nhân như Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy – pháp danh Phúc Tâm – là một tấm gương sáng trong việc bảo tồn và lưu giữ những di sản truyền thống quý báu của dân tộc. Phụng sự tại Bản điện Thiên Phúc Linh Từ, xã Trại Cau, tỉnh Thái Nguyên, bà không chỉ là một đồng thầy tài năng mà còn là biểu tượng của sự kết hợp hài hòa giữa đời sống tâm linh và trách nhiệm xã hội. Với nhiều năm gắn bó với tín ngưỡng thờ Mẫu – một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận – bà Lâm Thị Út Lủy đã góp phần quan trọng vào việc lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân gian Việt Nam.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là biểu tượng tâm linh và văn hóa đặc sắc của người Việt, gắn bó sâu sắc với đời sống cộng đồng. Trong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy giá trị của tín ngưỡng này đối mặt với nhiều thách thức. Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á đã trở thành lực lượng tiên phong trong sứ mệnh gìn giữ và lan tỏa di sản quý báu này. Thông qua các hoạt động nghiên cứu, lưu trữ, tái hiện nghi lễ, giáo dục cộng đồng và giao lưu văn hóa khu vực, Viện không chỉ bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc mà còn đưa Tín ngưỡng thờ Mẫu ra thế giới, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á. Với tầm nhìn chiến lược và sự đổi mới sáng tạo, Viện đang biến tín ngưỡng này thành cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, là động lực để văn hóa Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới, khẳng định vai trò của văn hóa như hành trang cho sự phát triển bền vững của dân tộc.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận vào năm 2016, là biểu tượng của lòng từ bi, sự che chở và sức mạnh tinh thần trong văn hóa Việt Nam. Tại xã Thư Lâm, Hà Nội, đền Đông Thành Thánh Mẫu (68 Hương Trầm) nổi bật như một trung tâm tâm linh, nơi thờ chính cung Cô Bé Tân An – một vị thánh trong hệ thống Tứ Phủ, được biết đến với sự linh thiêng và gần gũi. Tại đây, thủ nhang Cậu Mắm, không chỉ là một thanh đồng mẫu mực mà còn là tấm gương sáng trong việc bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa thờ Mẫu và cống hiến cho các hoạt động thiện nguyện vì cộng đồng.

Tại mảnh đất Xứ Đông – tỉnh Hải Dương, nơi hội tụ ngàn năm văn hiến của đồng bằng sông Hồng, nghệ nhân đồng thầy Nguyễn Tiến Đức đã và đang trở thành biểu tượng sáng ngời trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam.

Ngày 30 tháng 6 năm 2025, chương trình truyền hình trực tiếp Nghinh Xuân Đón Lộc 2025 do Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC tổ chức đã diễn ra trong không khí rộn ràng, mang đậm sắc màu văn hóa truyền thống Việt Nam. Sự kiện này không chỉ là một chương trình nghệ thuật chào đón năm mới mà còn là dịp để tôn vinh những giá trị văn hóa dân tộc, đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu – một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại vào năm 2016. Điểm nhấn của chương trình là sự đồng hành và vinh danh của Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á, một đơn vị tiên phong trong công cuộc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.

Trong lòng Hà Nội, nơi nhịp sống hiện đại hòa quyện với những giá trị truyền thống, Đồng thầy Cao Bích Ngọc, thủ nhang Linh Quang Bảo Điện (số 2, ngõ 95, ngách 189a Thúy Lĩnh, Lĩnh Nam, Hoàng Mai), đã trở thành một biểu tượng rực rỡ của thế hệ 9x. Không chỉ nổi bật với nhan sắc trẻ trung, cuốn hút, cô còn là một thanh đồng tài hoa, một doanh nhân thành đạt và một tấm gương sáng trong các hoạt động thiện nguyện. Với sứ mệnh tâm linh được hun đúc từ thuở nhỏ, Cao Bích Ngọc đang viết nên câu chuyện đầy cảm hứng về sự gìn giữ di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu và tinh thần cống hiến cho cộng đồng.

“Tựa lưng vào non thiêng Hoa Lư, vững hồn trong khí thiêng Sông Núi – từ Mỹ Đức, nơi con người sống với nhau bằng tình, sống với đất bằng nghĩa, sống với tổ tiên bằng đạo, một vì sao tâm linh đã khởi sinh…”

Ngũ vị tôn ông là con trai của đức Vua cha Bát Hải Động Đình. Ngũ Vị Tôn Ông bao gồm: Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Lớn Đệ Nhị, Quan Lớn Đệ Tam, Quan Lớn Đệ Tứ và Quan lớn Đệ Ngũ.

Tuyên Quang, vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh sâu sắc, đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu – một di sản văn hóa phi vật thể độc đáo của dân tộc Việt Nam. Trong số những nhân vật góp phần bảo tồn và phát huy đạo Mẫu tại xứ Tuyên, đồng thầy Nguyễn Tường Ninh, pháp danh Ngọc Linh, thủ nhang đền Linh Quang tại thôn Phù Yên, xã Phù Lưu, huyện Hàm Yên, là một gương mặt tiêu biểu. Sinh năm 1993, đồng thầy Nguyễn Tường Ninh đã trở thành một biểu tượng tâm linh, gắn bó với ngôi đền Linh Quang và góp phần làm sống dậy những giá trị văn hóa truyền thống của mảnh đất Tuyên Quang.