Nghệ Nhân Đồng Thầy Lâm Thị Út Lủy: Cái Tâm Đức Trong Bảo Tồn Văn Hóa Tín Ngưỡng

Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy trong giá hầu

Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy sớm nhận ra sứ mệnh của mình trong việc kế thừa và bảo tồn đạo Mẫu Tứ Phủ. Pháp danh Phúc Tâm, nghĩa là "tâm phúc lành", dường như đã định mệnh hóa hành trình của cô. Từ một cô gái trẻ đam mê hát văn và các nghi thức hầu đồng, dần trở thành một đồng thầy được cộng đồng kính trọng. Bản điện Thiên Phúc Linh Từ, nơi bà phụng sự, không chỉ là một không gian thờ tự mà còn là trung tâm văn hóa địa phương. Nằm giữa những cánh đồng lúa xanh mướt và đồi núi trập trùng, ngôi điện này thu hút hàng ngàn tín đồ và du khách mỗi năm, nhờ vào sự dẫn dắt tâm linh của thầy Phúc Tâm.

Điều làm nên sự đặc biệt của Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy chính là "tâm đức" – một khái niệm cốt lõi trong văn hóa tín ngưỡng Việt Nam. Cô không chỉ hết lòng phụng sự "cửa ngài" (các vị thánh Mẫu) mà còn sống theo triết lý "tốt đời đẹp đạo". Trong các buổi hầu đồng, cô thể hiện sự tinh tế qua giọng hát văn mượt mà, kết hợp với trang phục truyền thống và các điệu múa linh thiêng, tái hiện lại những câu chuyện huyền thoại về các vị thánh như Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Thoải hay Mẫu Địa. Những buổi lễ này không chỉ mang tính tôn giáo mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, chia sẻ giá trị đạo đức và nhân văn. Cô thường nhấn mạnh rằng, đạo Mẫu không phải là mê tín mà là cách để con người tìm về cội nguồn, tôn vinh phụ nữ và thiên nhiên – những yếu tố cốt lõi trong văn hóa Đông Nam Á.

Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy: "Đạo Mẫu không phải là mê tín mà là cách để con người tìm về cội nguồn, tôn vinh phụ nữ và thiên nhiên."

Bên cạnh hoạt động tâm linh, cô Phúc Tâm còn nổi bật với tinh thần thiện nguyện. Cô thường xuyên tham gia các chương trình an sinh xã hội tại địa phương, từ việc hỗ trợ người nghèo, trẻ em mồ côi đến các hoạt động bảo vệ môi trường. Những hành động này không chỉ giúp cô gần gũi hơn với cộng đồng mà còn minh chứng cho việc tín ngưỡng thờ Mẫu có thể hòa quyện với đời sống hiện đại. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, cô chia sẻ: "Phụng sự cửa ngài không chỉ là hầu đồng, mà còn là mang phúc lành đến cho đời thường. Tôi muốn thế hệ trẻ hiểu rằng, văn hóa dân gian là nền tảng để xây dựng một xã hội nhân văn hơn."
 

Tín ngưỡng thờ Mẫu vẫn có một sức hấp dẫn đặc biệt đối với thế hệ trẻ

Sự đóng góp của Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy đã được công nhận rộng rãi. Gần đây, cô vinh dự nhận bằng khen từ Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á – một tổ chức uy tín chuyên nghiên cứu và bảo tồn văn hóa di sản trong nước và khu vực. Bằng khen này ghi nhận những nỗ lực của cô trong việc lưu giữ, bảo tồn và phát huy văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu. Đây không chỉ là phần thưởng cá nhân mà còn là động lực để các nghệ nhân khác tiếp tục sứ mệnh. Trong bối cảnh Đông Nam Á, nơi các tín ngưỡng dân gian như thờ Mẫu ở Việt Nam, shamanism ở Thái Lan hay animism ở Indonesia đang đối mặt với sự suy giảm, vai trò của những cá nhân như cô Phúc Tâm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy vinh dự nhận bằng khen của Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển văn hóa Đông Nam Á cho những đóng góp tích cực trong tín ngưỡng thờ Mẫu tại địa phương

Tuy nhiên, hành trình của cô cũng không thiếu thách thức. Trong xã hội hiện đại, một số quan điểm coi tín ngưỡng thờ Mẫu là "lạc hậu", dẫn đến sự kỳ thị. Cô Phúc Tâm đã khéo léo vượt qua bằng cách kết hợp yếu tố hiện đại, như sử dụng mạng xã hội để lan tỏa hình ảnh các buổi lễ, thu hút du lịch văn hóa. Điều này không chỉ giúp bảo tồn mà còn phát triển kinh tế địa phương, chứng minh rằng văn hóa truyền thống có thể đồng hành với sự phát triển bền vững.
 

Tín ngưỡng thờ Mẫu trước nguy cơ bị mai một (Ảnh: Sưu tầm)

Nghệ nhân đồng thầy Lâm Thị Út Lủy là một điển hình cho sức sống của văn hóa, của di sản truyền thống. Cô không chỉ giữ lửa cho tín ngưỡng thờ Mẫu mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng nhân ái. Trong thời đại mà văn hóa đang bị thương mại hóa, những cá nhân như cô nhắc nhở chúng ta về giá trị cốt lõi: tâm đức và trách nhiệm xã hội. Hy vọng, câu chuyện của cô sẽ truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ mai sau, giúp di sản dân tộc tiếp tục được lưu giữ theo năm tháng.