Viện nghiên cứu bảo tồn và phát triển văn hóa đông nam á

Sáng ngày 8/9 Xã Bảo Hà ( Lào Cai ) tưng bừng khai hội Đền Bảo Hà 2025, tri ân Thần Vệ Quốc Hoàng Bẩy - vị tướng dẹp giặc phương Bắc, bảo vệ non sông đất nước. Lễ hội được tổ chức được tổ chức ngày 17/7 âm lịch hàng năm, là sự kiện văn hóa, tín ngưỡng quan trọng, gắn bó sâu sắc với đời sống tinh thần của nhân dân, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt, đồng thời là dịp tri ân công đức của các bậc tiền nhân, giáo dục truyền thống yêu nước. Vinh dự thay, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển văn hóa Đông Nam Á đã có mặt tại lễ hội, thể hiện vai trò và trách nhiệm trong việc bảo tồn gìn giữ phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là biểu tượng tâm linh và văn hóa đặc sắc của người Việt, gắn bó sâu sắc với đời sống cộng đồng. Trong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy giá trị của tín ngưỡng này đối mặt với nhiều thách thức. Từ đó, các viện nghiên cứu về văn hóa càng cho thấy vai trò và tầm quan trọng trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa của cha ông ta, đang dần bị mai một theo thời gian.

Với niềm tự hào của dân tộc cả nước cùng hướng về những mốc son lịch sử - Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh (2/91945 – 2/9/2025), bên cạnh những chiến công vang dội trên các mặt trận, chúng ta càng trân trọng hơn những con người lặng lẽ, âm thầm gìn giữ giá trị dân tộc qua từng bước đi chuyên môn, từng đóng góp nhỏ nhưng bền bỉ cho cộng đồng. Một trong những người như thế là Lương y đa khoa Đặng Minh Hùng – người đã hơn ba thập kỷ không ngừng nghiên cứu, phát triển và lan tỏa Việt Châm điều khiển liệu pháp, một phương pháp châm cứu mang đậm dấu ấn Việt, vừa kế thừa tinh hoa y học cổ truyền, vừa hòa quyện cùng tinh thần khoa học hiện đại.

Ngày 15/8/2025, tại Hà Nội, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội đã tổ chức Hội thảo “Đối ngoại Nhân dân Thủ đô Hà Nội: 30 năm Đồng hành và Phát triển Quan hệ Việt Nam – ASEAN”. Sự kiện thu hút hơn 100 đại biểu, bao gồm các nhà ngoại giao trong và ngoài nước, đại diện các quốc gia ASEAN, cùng các chuyên gia, học giả, trong đó có sự hiện diện của ông Phạm Văn Thăng – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á. Hội thảo được tổ chức nhằm thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TU ngày 8/8/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, với mục tiêu tăng cường vai trò đối ngoại nhân dân Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Sự kiện không chỉ đánh dấu cột mốc 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN mà còn mở ra các cơ hội và thách thức trong việc thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố mối quan hệ chiến lược Việt Nam – ASEAN.

Trong không khí hân hoan và đầy tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á đã long trọng tổ chức chương trình “Hành trình di sản – Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Việt”, đồng thời kỷ niệm 5 năm thành lập Viện. Sự kiện quy tụ các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ban, ngành, cùng đông đảo nghệ nhân, nhà tâm linh, thanh đồng, thủ nhang và các nhà hoạt động xã hội tiêu biểu trên cả nước.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là biểu tượng tâm linh và văn hóa đặc sắc của người Việt, gắn bó sâu sắc với đời sống cộng đồng. Trong bối cảnh hiện đại hóa và toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy giá trị của tín ngưỡng này đối mặt với nhiều thách thức. Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á đã trở thành lực lượng tiên phong trong sứ mệnh gìn giữ và lan tỏa di sản quý báu này. Thông qua các hoạt động nghiên cứu, lưu trữ, tái hiện nghi lễ, giáo dục cộng đồng và giao lưu văn hóa khu vực, Viện không chỉ bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc mà còn đưa Tín ngưỡng thờ Mẫu ra thế giới, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á. Với tầm nhìn chiến lược và sự đổi mới sáng tạo, Viện đang biến tín ngưỡng này thành cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, là động lực để văn hóa Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới, khẳng định vai trò của văn hóa như hành trang cho sự phát triển bền vững của dân tộc.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Tứ Phủ, một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận vào năm 2016, là biểu tượng của lòng từ bi, sự che chở và sức mạnh tinh thần trong văn hóa Việt Nam. Tại xã Thư Lâm, Hà Nội, đền Đông Thành Thánh Mẫu (68 Hương Trầm) nổi bật như một trung tâm tâm linh, nơi thờ chính cung Cô Bé Tân An – một vị thánh trong hệ thống Tứ Phủ, được biết đến với sự linh thiêng và gần gũi. Tại đây, thủ nhang Cậu Mắm, không chỉ là một thanh đồng mẫu mực mà còn là tấm gương sáng trong việc bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa thờ Mẫu và cống hiến cho các hoạt động thiện nguyện vì cộng đồng.

Về với Hà Tĩnh một mảnh đất đầy truyền thống lịch sử cách mạng, nơi có những con người tài hoa, mưu trí, dũng cảm. Chúng ta ngược dòng thời gian mấy chục năm trước, đến với quê hương Đồng Lộc một địa danh lịch sử nổi tiếng, với 10 nữ thanh niên xung phong đã hy sinh tại ngã ba Đồng Lộc, hình ảnh anh dũng của các chị sẽ sống mãi trong lòng người dân đất Việt. Ở nơi đây còn có một vị lương y vừa hoạt động cách mạng, vừa bốc thuốc cứu người, nhân dân ở đây gọi là cụ Chánh Thức (tên thật là cụ Nguyễn Quỹ 1890 -1954). Cụ là một giáo viên dạy chữ Nho. Là lương y yêu nước thương dân, có trái tim nhân hậu luôn đặt sức khỏe của bệnh nhân lên trên hết. Cụ vẫn dạy con cháu là: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh, thải độc khi chưa có bệnh để sức khỏe trường tồn. Đừng để quá trễ… Nhất là để khi các bs bó tay rồi thì cứu sống cũng tổn hao nguyên khí trầm trọng quá rồi”. Đặc biệt cụ còn là lương y “Tâm, tài, đức”, cụ đã kế thừa phương pháp tinh hoa y học cổ truyền “Nam dược trị nam nhân” của cha ông ta đã để lại, nghiên cứu ra phương pháp chữa bệnh rất hiệu quả, không dừng lại ở đó cụ còn truyền dạy cho con cháu của mình, kế thừa những bài thuốc quý gia truyền. Để chữa bệnh cứu người mang lại ánh sáng, niềm tin trong cuộc sống cho nhiều người bị bệnh hiểm nghèo. Từ việc làm đầy nhân văn ấy, yêu thương giống nòi của cụ và không phụ tâm huyết của cha ông một vị nữ lương y đã nhiều năm nay âm thầm, miệt mài ngày đêm bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Đó chính là nữ lương y Tâm Nguyễn (tên thật là Nguyễn Thị Tâm). Bà chính là cháu nội của cụ Nguyễn Quỹ, tên thường gọi là cụ Chánh Thức, bà đã kế thừa và phát huy hiệu quả di sản của ông nội mình để lại, đó là những bài thuốc quý gia truyền chữa được nhiều căn bệnh nặng và bệnh hiểm nghèo.

Trong dòng chảy lịch sử y học Việt Nam, những người thầy thuốc tận tâm với nghề, suốt đời cống hiến cho sức khỏe cộng đồng luôn được nhân dân trân trọng và ngưỡng mộ. Trong số đó, Lương y Nguyễn Thị Ngọc Trúc là một cái tên nổi bật, được biết đến không chỉ là một người thầy thuốc giỏi, mà còn là một người gìn giữ, kế thừa và phát huy giá trị tinh hoa của y học cổ truyền dân tộc.

Lâm Đồng, giữa cao nguyên đại ngàn lộng gió, vẫn còn đó những con người thầm lặng gìn giữ tinh hoa y học cổ truyền dân tộc. Trong số ấy, lương y Võ Thị Liễu – một người phụ nữ nhỏ bé nhưng đầy nghị lực và tâm huyết với nghề – đang là điểm tựa sức khỏe cho hàng ngàn bệnh nhân bằng phương pháp bấm huyệt không dùng thuốc.

Tại mảnh đất Xứ Đông – tỉnh Hải Dương, nơi hội tụ ngàn năm văn hiến của đồng bằng sông Hồng, nghệ nhân đồng thầy Nguyễn Tiến Đức đã và đang trở thành biểu tượng sáng ngời trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam.

Lễ cúng Rằm tháng 7 Âm lịch là một sự kiện lớn mà nhiều gia đình rất coi trọng. Vào ngày này, các gia đình Việt thường chuẩn bị mâm cỗ cúng Phật, thần linh, gia tiên và chúng sinh.

Sinh ra với một trái tim đầy lòng nhân hậu, lương y Phan Thị Phượng – người phụ nữ giàu lòng trắc ẩn đến từ Dĩ An, Bình Dương – đã và đang dấn thân vào hành trình đầy ý nghĩa: hành trình chữa bệnh, cứu người và lan tỏa yêu thương.

Ngày 06/07/2025, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á đã tổ chức lễ ký quyết định thành lập Câu lạc bộ Văn hóa Sức khỏe Cộng đồng Viết Hoàng có địa chỉ tại số 17 khu phố Giang Liễu, phường Phương Liễu, Bắc Ninh. Đồng thời, Viện cũng công bố quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Viết Ba giữ chức vụ Chủ tịch Câu lạc bộ. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến mới trong nỗ lực của Viện nhằm kết hợp bảo tồn văn hóa với các hoạt động chăm sóc sức khỏe cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Ngày 14/9/2024, tại UBND xã Sào Báy (huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình), Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển văn hóa Đông Nam Á được sự đồng ý của Đảng ủy – UBND – UB MTTQ xã Sào Báy tiến hành trao quà cho bà con có hoàn cảnh khó khăn, bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 vừa qua.

Ngày 23/6/2025, tại Trung tâm Hội nghị 37 Hùng Vương, Văn phòng Chính phủ, Quận Ba Đình, Hà Nội, chương trình “Hào Khí Việt Nam 2025” đã diễn ra trong không khí trang trọng và đầy cảm xúc. Sự kiện do Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Tài chính Đầu tư và Hợp tác Thương mại Đông Nam Á và các cơ quan liên quan tổ chức, nhằm vinh danh những doanh nhân, doanh nghiệp, lương y, nghệ nhân, và nhà hoạt động xã hội tiêu biểu, đồng thời lan tỏa tinh thần dân tộc bất diệt của Việt Nam.

Ngũ vị tôn ông là con trai của đức Vua cha Bát Hải Động Đình. Ngũ Vị Tôn Ông bao gồm: Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Lớn Đệ Nhị, Quan Lớn Đệ Tam, Quan Lớn Đệ Tứ và Quan lớn Đệ Ngũ.