Theo ThS. Mai, việc mở rộng EPI giai đoạn 2021-2030 không chỉ củng cố thành tựu gần 40 năm qua mà còn hướng tới bảo vệ toàn diện hơn cho trẻ em và phụ nữ mang thai. "Chương trình đã thay đổi hoàn toàn cơ cấu bệnh tật ở trẻ dưới 5 tuổi, giảm tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm như bạch hầu, ho gà, sởi hàng trăm đến hàng nghìn lần", bà nhấn mạnh.
Nghị quyết 104/NQ-CP, ban hành ngày 15/8/2022, đã vạch ra kế hoạch cụ thể để tăng số lượng vaccine trong EPI từ 12 loại hiện tại lên 16 loại vào năm 2030. Đầu tiên, vaccine phòng bệnh tiêu chảy do rota virus (vaccine Rota) đã được triển khai thí điểm miễn phí tại một số tỉnh từ giai đoạn 2023-2024. Đến năm 2026, loại vaccine uống này sẽ phủ sóng toàn quốc, đảm bảo mọi trẻ em được tiếp cận hai liều cơ bản mà không mất phí.
Vaccine HPV và phế cầu miễn phí cho trẻ em từ 2025. (Ảnh minh hoạ)
Tiếp theo, vaccine phòng bệnh do phế cầu – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm màng não ở trẻ nhỏ – sẽ được đưa vào EPI từ năm 2025. Do chi phí cao (khoảng 500.000-700.000 đồng/liều), việc triển khai sẽ theo lộ trình mở rộng dần tại các tỉnh, thành phố, ưu tiên khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao. "Đây là bước đi quan trọng để giảm tử vong do phế cầu, vốn chiếm tới 20-30% các ca viêm phổi nặng ở trẻ em Việt Nam", ThS. Mai cho biết.
Đặc biệt, vaccine phòng virus HPV – "lá chắn" chống ung thư cổ tử cung và một số bệnh lý như sùi mào gà ở cả nam và nữ – sẽ chính thức miễn phí từ năm 2026. Hiện nay, chi phí tiêm dịch vụ cho loại vaccine này lên tới 2,9 triệu đồng/mũi, đòi hỏi 2-3 liều tùy độ tuổi. Việc bổ sung sẽ nhắm đến trẻ gái từ 9-14 tuổi, đồng thời mở rộng cho phụ nữ lớn tuổi hơn theo chỉ định mới của Bộ Y tế. Cuối cùng, vaccine cúm mùa dự kiến được triển khai miễn phí vào năm 2030, giúp bảo vệ trẻ em và nhóm nguy cơ cao trước các đợt dịch hàng năm.
Ra đời năm 1985, EPI đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người dân Việt Nam, cung cấp miễn phí 12 loại vaccine phòng 11 bệnh truyền nhiễm phổ biến cho trẻ em dưới 1 tuổi và phụ nữ mang thai. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ thường xuyên duy trì trên 90%, góp phần thanh toán bệnh bại liệt năm 2000 và loại trừ uốn ván sơ sinh năm 2005 – những cột mốc được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận.
Từ góc nhìn chuyên môn, ThS. Mai – người gắn bó lâu năm với chương trình – nhận định: "Ở các tỉnh miền núi như Hà Giang, Cao Bằng hay đồng bằng như Ninh Bình, Nam Định, gần 100% trẻ em được tiêm chủng miễn phí. Chỉ tại thành phố lớn, một bộ phận phụ huynh mới chọn dịch vụ do lo ngại về nguồn gốc vaccine". Điều này phản ánh sức sống bền vững của EPI, dù đối mặt với thách thức như dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ bệnh truyền nhiễm.
Việc bổ sung các vaccine mới không chỉ tiết kiệm chi phí cho gia đình – ước tính hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm – mà còn góp phần thực hiện Chiến lược Quốc gia về Y tế Phòng ngừa đến 2030. Tuy nhiên, ThS. Mai kêu gọi cộng đồng nâng cao nhận thức: "Tiêm chủng là quyền lợi, nhưng cũng là trách nhiệm. Hãy đưa con em đến các trạm y tế đúng lịch để EPI tiếp tục là 'lá chắn' vững chắc".
Với những bước tiến này, Việt Nam đang khẳng định vị thế trong khu vực, hướng tới mục tiêu loại trừ thêm nhiều bệnh truyền nhiễm và giảm gánh nặng ung thư – những "kẻ thù thầm lặng" của sức khỏe cộng đồng.
Tác giả: Hồng Nhung
Nguồn tin: Thông Tin Chính Phủ:
Những tin cũ hơn
