Quyết định này nằm trong Nghị quyết chương trình hành động của Chính phủ, nhằm thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về "đột phá phát triển giáo dục và đào tạo". Nghị quyết 71 được ban hành vào cuối tháng 8/2025, chỉ đạo rà soát toàn diện chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Theo đó, Bộ GD&ĐT sẽ chủ trì việc hoàn thiện chương trình, đồng thời tăng cường thời lượng giảng dạy các môn khoa học, công nghệ, tin học và nghệ thuật để phù hợp với nhu cầu phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0.
Sách giáo khoa Lịch sử và Địa lý 9, Địa lý 11 hiện hành. (Ảnh: Thanh Hằng - Vnexpress)
Một trong những nội dung nổi bật là việc bảo đảm cung cấp bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, thay thế mô hình đa dạng bộ sách hiện nay. Lộ trình triển khai sẽ kéo dài đến năm 2030, với mục tiêu cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho tất cả học sinh phổ thông, góp phần giảm gánh nặng chi phí cho phụ huynh và đảm bảo bình đẳng giáo dục giữa các vùng miền.
Giáo sư Nguyễn Thị Kim Sơn, một chuyên gia giáo dục lâu năm, nhận định: "Việc thống nhất sách giáo khoa sẽ giúp đồng bộ hóa chất lượng giảng dạy, giảm tình trạng 'lộn xộn' trong lựa chọn tài liệu và tạo điều kiện cho việc đánh giá học sinh công bằng hơn. Tuy nhiên, cần đảm bảo bộ sách mới phải linh hoạt, cập nhật và phù hợp với đa dạng đối tượng học sinh".
Quyết định mới đánh dấu sự trở lại với mô hình sách giáo khoa thống nhất, sau giai đoạn thử nghiệm mô hình đa dạng từ Nghị quyết 88/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Nghị quyết này chủ trương "một chương trình, nhiều bộ sách", khuyến khích xã hội hóa biên soạn và xuất bản, đồng thời chấm dứt độc quyền của Nhà nước.
Thời điểm đó, Bộ GD&ĐT được giao nhiệm vụ tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa với kinh phí khoảng 16 triệu USD từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới. Tuy nhiên, do nhiều lý do về nguồn lực và cơ chế, bộ phận này không được triển khai đầy đủ. Quốc hội sau đó điều chỉnh, cho phép nếu mỗi môn học có ít nhất một bộ sách được thẩm định và phê duyệt, thì không sử dụng ngân sách nhà nước để biên soạn thêm.
Kết quả là thị trường sách giáo khoa phổ thông hiện nay có ba bộ chính (Cánh Diều, Kết Nối Tri Thức, Chân Trời Sáng Tạo) cùng một số sách lẻ bổ trợ. Tất cả học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 đã chuyển sang sử dụng sách mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Các trường học được tự chủ lựa chọn bộ sách phù hợp với điều kiện thực tế và nhu cầu địa phương, dẫn đến tình trạng đa dạng nhưng cũng gây khó khăn trong quản lý và đào tạo giáo viên.
Với khoảng 20 triệu học sinh trên cả nước và 12 khối lớp, thị trường đã chứng kiến hàng trăm triệu bản sách được in ấn và phân phối kể từ năm 2020. Dù mô hình này thúc đẩy cạnh tranh và sáng tạo nội dung, nhưng cũng nảy sinh các vấn đề như chênh lệch chất lượng giữa các bộ sách, chi phí cao cho phụ huynh và sự không đồng đều trong đánh giá học tập.
Trong những năm gần đây, đề xuất giao Bộ GD&ĐT biên soạn bộ sách giáo khoa thống nhất liên tục được đưa ra tại các buổi làm việc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các phiên thảo luận tại Quốc hội. Nhiều đại biểu nhấn mạnh rằng, mô hình thống nhất sẽ giúp tiết kiệm nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý và tập trung vào chất lượng nội dung cốt lõi.
Theo ông Trần Văn Thụy, Trưởng ban Giáo dục Quốc hội, "Sự đa dạng là tốt, nhưng trong bối cảnh nguồn lực hạn chế, việc thống nhất sẽ tạo nền tảng vững chắc cho cải cách giáo dục sâu rộng hơn, đặc biệt là tích hợp công nghệ số và kỹ năng thế kỷ 21".
Bộ GD&ĐT cam kết sẽ đẩy nhanh tiến độ rà soát và hoàn thiện chương trình trong quý IV/2025, với sự tham gia của các chuyên gia, nhà xuất bản và ý kiến đóng góp từ địa phương. Dự kiến, bộ sách mới sẽ được công bố chi tiết vào đầu năm 2026, sẵn sàng cho năm học mới.
Quyết định này không chỉ là bước đi chiến lược trong lĩnh vực giáo dục mà còn phản ánh cam kết của Chính phủ trong việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, hướng tới mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia có nền giáo dục tiên tiến khu vực vào năm 2030. Phụ huynh và giáo viên đang kỳ vọng bộ sách thống nhất sẽ mang lại sự thay đổi thực chất, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia.
Tác giả: Hồng Nhung
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
