Tín ngưỡng thờ Mẫu, được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là một phần không thể tách rời trong đời sống tâm linh của người Việt. Với những nghi lễ trang trọng, âm nhạc chầu văn say đắm và những giá đồng đầy màu sắc, tín ngưỡng này tôn vinh hình tượng Mẫu – biểu tượng của sự sinh sôi, che chở và lòng từ bi. Tại Hưng Yên, nơi chùa Chuông (Kim Chung Tự) – “Đệ nhất danh lam” trong quần thể di tích Phố Hiến – là trung tâm tâm linh nổi tiếng, anh Nguyễn Anh Dũng đã dành cả thanh xuân để bảo tồn và phát huy nét đẹp của tín ngưỡng này.
Tác phẩm của anh Nguyễn Anh Dũng tại đền Mẫu, Hưng Yên
Đền Mẫu Hưng Yên: Chốn Linh Thiêng Gìn Giữ Hồn Văn Hóa Dân Tộc
Đền Mẫu, tọa lạc tại phường Phố Hiến, tỉnh Hưng Yên, trên một vùng đất rộng gần 3.000 m², là một di tích tâm linh đặc biệt, nơi lưu giữ tín ngưỡng thờ Mẫu – di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Phía trước đền là hồ Bán Nguyệt thơ mộng, xa hơn là con đê sông Hồng hùng vĩ, tạo nên một không gian vừa linh thiêng vừa hài hòa với thiên nhiên. Khác biệt với nhiều ngôi đền cổ Việt Nam, Đền Mẫu thờ bà Dương Quý Phi của triều Tống (Trung Hoa), một điểm nhấn độc đáo ghi dấu trong văn hóa tâm linh Phố Hiến. Theo “Đại Nam nhất thống chí”, đền được khởi dựng từ năm 1279 dưới thời Trần Nhân Tông, trải qua nhiều lần tu sửa nhưng vẫn giữ được vẻ cổ kính với từng viên gạch, mái ngói và những pho tượng quý giá.
Nghi môn đền được xây dựng theo kiến trúc chồng diêm hai tầng tám mái, với vòm cuốn tinh xảo, gồm một cửa chính và hai cửa phụ. Trên vòm, bức đại tự chữ Triện “Dương Thiên Hậu - Tống Triều” và hoành phi gốm lam “Thiên Hạ mẫu nghi” (Người mẹ sáng suốt trong thiên hạ) mang đậm nét kiến trúc thời Nguyễn. Bước qua cổng, du khách như lạc vào cõi thánh, với khói hương phảng phất, tiếng chim líu lo và tán cây cổ thụ hơn 800 năm tuổi – sự hội tụ độc đáo của ba thân cây đa, xanh, si đan xen, tạo thế kiềng ba chân vững chãi, tượng trưng cho bàn tay Mẫu che chở cho con dân.
Tòa tiền tế ba gian, với kiến trúc hai tầng tám mái, mái uốn cong kiểu rồng chầu, lợp ngói vảy rồng, chính diện đắp lưỡng long chầu nguyệt. Tại đây, bức châm vàng của Tiến sỹ Chu Mạnh Trinh (1896) ca ngợi cảnh đẹp đền và lòng trinh tiết của Thánh Mẫu. Cỗ kiệu bát cống thời Hậu Lê, chạm khắc tinh xảo, và kiệu thất cống tại trung từ là những di vật quý giá. Hậu cung đặt tượng Dương Quý Phi, nét mặt đôn hậu, cùng hai tượng hầu cận Kim Thị và Liễu Thị, sơn son thếp vàng từ thế kỷ 17-18, tạo không gian thâm nghiêm, tĩnh lặng.
Nghệ nhân Nguyễn Anh Dũng, với những bình hoa dâng lễ tinh tế, đã góp phần làm rạng danh vẻ đẹp văn hóa của đền. Những tác phẩm hoa của anh không chỉ tôn vinh không gian thờ tự mà còn gửi gắm lòng thành kính với Thánh Mẫu. Đền Mẫu Hưng Yên, với giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, là ngọn lửa văn hóa soi sáng mảnh đất Phố Hiến, thu hút du khách thập phương tìm về cội nguồn dân tộc.
Một số "tác phẩm nghệ thuật" vô cùng bắt mắt của anh Nguyễn Anh Dũng
Là một nghệ nhân cắm hoa dâng lễ, anh Dũng không chỉ đơn thuần sắp đặt những đóa hoa tươi thắm trên bàn thờ Mẫu mà còn gửi gắm vào đó cả tâm hồn và sự tôn kính. Mỗi bình hoa anh tạo ra là một tác phẩm nghệ thuật, nơi những cánh hoa sen thanh khiết, cúc vàng rực rỡ hay mẫu đơn quý phái được kết hợp hài hòa, thể hiện sự cân bằng giữa âm dương, đất trời và lòng thành kính với Thánh Mẫu. “Cắm hoa dâng lễ không chỉ là kỹ thuật, mà còn là cách để tôi kết nối với cõi thiêng, gửi gắm lời cầu nguyện cho sự bình an và thịnh vượng,” anh Dũng chia sẻ.
Anh Dũng miệt mài, tất bật với công việc tại các sự kiện lớn của địa phương
Năm 2025, chùa Chuông vinh dự được chọn là điểm đến cuối cùng trong hành trình cung nghinh xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni tại các ngôi chùa ở miền Bắc. Sự kiện trọng đại này, diễn ra từ ngày 28 đến 29/5/2025, thu hút khoảng 700.000 lượt du khách và Phật tử, theo thông tin từ Hòa thượng Thích Thanh Hiện, Trưởng ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hưng Yên. Trong không khí trang nghiêm và linh thiêng, anh Nguyễn Anh Dũng đã tích cực tham gia công tác tổ chức, từ việc lau dọn khuôn viên, trồng hoa trang trí đến dựng rạp phục vụ Phật tử.
Chùa chuông vinh dự trở thành điểm cung nghinh xá lợi Phật (Ảnh: Báo Lao Động)
Cùng với 4.000 tăng ni, 3.000 Phật tử và hàng trăm tình nguyện viên, anh Dũng đã góp phần tạo nên một không gian tâm linh thanh tịnh, sẵn sàng đón tiếp dòng người chiêm bái xá lợi – biểu tượng của lòng từ bi và trí tuệ Phật giáo. Những khóm hoa tươi thắm do chính tay anh chăm chút không chỉ làm đẹp cho không gian chùa mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, tượng trưng cho sự thanh tịnh và lòng thành kính dâng lên Đức Phật. “Mỗi bông hoa là một lời chúc phúc, một sự kết nối giữa con người và cõi thiêng liêng,” anh Dũng tâm sự.
Anh Dũng vinh dự trở thành một phần trong hành trình cung nghinh xá lợi Phật tại Việt Nam nói chung, và tại chùa Chuông nói riêng
Sự kiện cung nghinh xá lợi tại chùa Chuông không chỉ là một hoạt động Phật sự mà còn là dịp để tôn vinh giá trị giao thoa văn hóa giữa Phật giáo và tín ngưỡng thờ Mẫu. Chùa Chuông, với lịch sử hàng trăm năm và kiến trúc độc đáo thời Hậu Lê, là nơi giao thoa giữa hai dòng chảy tâm linh lớn của dân tộc. Tại đây, anh Dũng không chỉ giữ vai trò nghệ nhân cắm hoa mà còn là người truyền cảm hứng, khuyến khích thế hệ trẻ hiểu và trân trọng giá trị của tín ngưỡng truyền thống.
Trong bối cảnh hiện đại hóa, khi nhiều giá trị văn hóa truyền thống có nguy cơ mai một, những nỗ lực của anh Dũng trở thành điểm sáng. Anh thường xuyên chia sẻ kiến thức về tín ngưỡng thờ Mẫu, từ ý nghĩa của các nghi lễ đến cách bài trí bàn thờ, với mong muốn thế hệ sau tiếp nối và gìn giữ di sản này.
“Tín ngưỡng thờ Mẫu không chỉ là một nghi lễ, mà là cách chúng ta kết nối với cội nguồn, với tổ tiên và với chính mình,” anh nhấn mạnh.
Sự kiện cung nghinh xá lợi Đức Phật tại chùa Chuông không chỉ là cơ hội để anh Dũng cống hiến mà còn là minh chứng cho vai trò của những nghệ nhân như anh trong việc bảo tồn văn hóa tâm linh. Với trái tim nhiệt thành và tài năng của mình, anh Nguyễn Anh Dũng đang góp phần làm sống dậy những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời lan tỏa thông điệp về sự hòa hợp, từ bi và đoàn kết.
Trong tương lai, anh Dũng hy vọng có thể tổ chức các lớp học về nghệ thuật cắm hoa dâng lễ, kết hợp với việc truyền dạy ý nghĩa của tín ngưỡng thờ Mẫu, để những giá trị này không chỉ được bảo tồn mà còn được phát triển trong lòng thế hệ trẻ. “Tôi muốn mỗi bông hoa, mỗi nghi lễ đều là một câu chuyện, kể lại lịch sử và văn hóa của dân tộc mình,” anh chia sẻ.
Hành trình của nghệ nhân Nguyễn Anh Dũng tại chùa Chuông là minh chứng sống động cho sức mạnh của văn hóa tín ngưỡng trong việc gắn kết cộng đồng và nuôi dưỡng tâm hồn Việt. Trong không gian linh thiêng của chùa Chuông, những đóa hoa anh dâng lên không chỉ là vật phẩm mà còn là biểu tượng của lòng thành kính, sự tận tụy và khát vọng gìn giữ hồn cốt dân tộc.
Tác giả: Văn Hoá Đông Nam Á
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
