Tín ngưỡng thờ mẫu

Ngày 30 tháng 6 năm 2025, chương trình truyền hình trực tiếp Nghinh Xuân Đón Lộc 2025 do Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC tổ chức đã diễn ra trong không khí rộn ràng, mang đậm sắc màu văn hóa truyền thống Việt Nam. Sự kiện này không chỉ là một chương trình nghệ thuật chào đón năm mới mà còn là dịp để tôn vinh những giá trị văn hóa dân tộc, đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu – một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại vào năm 2016. Điểm nhấn của chương trình là sự đồng hành và vinh danh của Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á, một đơn vị tiên phong trong công cuộc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.

Tín ngưỡng thờ Mẫu, một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận năm 2016, là biểu tượng của lòng tri ân và sự kết nối tâm linh sâu sắc trong văn hóa Việt Nam. Với cội rễ từ tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ, nghi lễ hầu đồng không chỉ là một thực hành tâm linh mà còn là một loại hình nghệ thuật diễn xướng độc đáo, kết hợp âm nhạc, vũ đạo, trang phục và lời ca. Trong số những người góp phần bảo tồn và phát huy giá trị này, đồng thầy Nguyễn Thúy Hằng, thủ nhang Cửu Thiên Linh Từ, nổi bật như một ngọn lửa sáng, mang trong mình sứ mệnh gìn giữ nét đẹp văn hóa Đạo Mẫu.

Trong lòng Hà Nội, nơi nhịp sống hiện đại hòa quyện với những giá trị truyền thống, Đồng thầy Cao Bích Ngọc, thủ nhang Linh Quang Bảo Điện (số 2, ngõ 95, ngách 189a Thúy Lĩnh, Lĩnh Nam, Hoàng Mai), đã trở thành một biểu tượng rực rỡ của thế hệ 9x. Không chỉ nổi bật với nhan sắc trẻ trung, cuốn hút, cô còn là một thanh đồng tài hoa, một doanh nhân thành đạt và một tấm gương sáng trong các hoạt động thiện nguyện. Với sứ mệnh tâm linh được hun đúc từ thuở nhỏ, Cao Bích Ngọc đang viết nên câu chuyện đầy cảm hứng về sự gìn giữ di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu và tinh thần cống hiến cho cộng đồng.

Trong dòng chảy văn hóa Việt Nam, tín ngưỡng thờ Mẫu từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu, thấm sâu vào tâm hồn và đời sống của người dân. Là một di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận vào năm 2016, thờ Mẫu không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là nghệ thuật diễn xướng, âm nhạc và vũ điệu, thể hiện sự tôn kính với các vị Thánh Mẫu – biểu tượng của tình mẫu tử, sự che chở và quyền năng thiên nhiên. Giữa bối cảnh hiện đại, khi nhiều giá trị truyền thống đang dần mai một, thanh đồng Trần Thị Mây, một doanh nhân trẻ sinh năm 1997 tại Đông Anh, Hà Nội, đã trở thành một điểm sáng trong hành trình bảo tồn và phát huy tín ngưỡng thờ Mẫu. Với sự dẫn dắt của đồng thầy Phạm Văn Thăng, cô không chỉ giữ đạo mà còn lan tỏa vẻ đẹp của văn hóa dân tộc qua những giá hầu đồng đầy mê hoặc.

Tại mảnh đất Hải Phòng – vùng đất giàu truyền thống văn hóa, nổi tiếng với tín ngưỡng thờ Chúa Bà Năm Phương, nghệ nhân đồng thầy Vũ Thị Thu Hương đã trở thành một biểu tượng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Với tâm huyết và tài năng, bà đã góp phần quan trọng trong việc giữ gìn tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ, một nét đẹp tâm linh sâu sắc của người Việt.

Ngày 14/11/2024, tại Di tích lịch sử văn hóa quốc gia Đền Chợ Củi, xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, Chương trình giao lưu văn hóa thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu với chủ đề "Lưu truyền tinh hoa văn hóa Việt" đã diễn ra trong không khí long trọng và đầy cảm hứng. Sự kiện do Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Đông Nam Á bảo trợ truyền thông, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.