Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, đã khẳng định: “Số phận dân ta là ở trong tay dân ta. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi." Lời dạy ấy tựa ánh sáng bất diệt, soi rọi con đường gìn giữ và phát triển bản sắc văn hóa trong dòng chảy hội nhập đầy biến động. Giữa thời đại toàn cầu hóa, khi cơn lốc của những giá trị ngoại lai không ngừng ùa tới, giữ gìn bản sắc văn hóa không chỉ là nhiệm vụ của mỗi người dân mà còn là lời thề thiêng liêng với cội nguồn, tổ tiên. Đó là sự khẳng định về lòng tự hào dân tộc, về trách nhiệm bảo vệ và truyền lửa cho những giá trị cao đẹp đã hun đúc nên một Việt Nam kiên cường và bất khuất suốt chiều dài lịch sử.
Làng Chuông yên bình trong nắng chiều (Ảnh: Sưu tầm)
Trong hành trình ấy, những ngôi làng truyền thống – nơi lưu giữ linh hồn văn hóa Việt – chính là minh chứng sống động cho sức sống trường tồn của dân tộc. Một trong những ngọn lửa vẫn âm ỉ cháy rực ấy chính là làng Chuông, nơi những bàn tay tài hoa đã dệt nên những vành nón mộc mạc tựa như ôm trọn cả đất nước, con người trong từng nếp lá thơm. Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km, làng Chuông thuộc xã Phương Trung, huyện Thanh Oai, từ lâu đã được biết đến là cái nôi của nghề làm nón lá Việt Nam. Nghề nón ở đây đã tồn tại qua bao thế kỷ, trở thành niềm tự hào của người dân địa phương.
Khi bước chân vào làng Chuông, du khách chắc chắn sẽ bị cuốn hút bởi không khí rộn ràng của những con người say mê lao động. Tiếng chày đập, tiếng lá cọ xào xạc dưới bàn tay khéo léo của người thợ hòa cùng tiếng cười nói vui vẻ tạo nên một bản giao hưởng đời thường đậm chất Việt. Người dân nơi đây không chỉ làm nghề để mưu sinh, mà còn coi đó là sứ mệnh bảo tồn và truyền lửa cho một di sản quý báu của cha ông.
Nét đẹp lao động tại Làng Chuông (Ảnh: Sưu tầm)
Quy trình làm nón ở làng Chuông không hề đơn giản. Mỗi chiếc nón là kết tinh của sự tỉ mỉ, cần mẫn qua nhiều công đoạn: từ việc chọn lá cọ, phơi khô, ủi lá, chằm nón, đến khâu hoàn thiện. Từng chiếc lá phải được chọn lựa kỹ càng, đều nhau về kích thước và độ bóng. Sau đó, chúng được chằm lên khung tre với những đường kim mũi chỉ chắc chắn, tinh tế. Chiếc nón hoàn thiện không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn là tác phẩm nghệ thuật, thể hiện tâm huyết của người làm nghề.
Du khách trải nghiệm tại Làng Chuông (Ảnh: Sưu tầm)
Giữa những biến đổi của thời đại, làng Chuông vẫn là một biểu tượng sống động của tinh thần dân tộc và sự bền bỉ trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa. Ghé thăm làng Chuông, ta không chỉ tìm thấy những sản phẩm đầy tâm huyết mà còn cảm nhận sâu sắc tình yêu, niềm tự hào và ý chí bảo tồn di sản trong từng ánh mắt, nụ cười của người dân nơi đây. Làng Chuông cũng là câu trả lời cho nỗi niềm suy tư: “Tại sao làng nghề truyền thống còn tồn tại mãi mãi?”, có lẽ bởi như Cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, văn hóa còn thì dân tộc còn”, làng Chuông vẫn vững vàng tồn tại để giữ gìn những giá trị thiêng liêng và cao cả nhất, để đất nước Việt Nam luôn sống mãi trong di sản văn hóa sâu sắc của mình.
Trần Phương Thảo - Vũ Thị Trang
