Hội chứng Eisenmenger là một biến chứng nghiêm trọng liên quan đến hệ tim mạch, thường xuất hiện ở những người mắc dị tật tim bẩm sinh không được điều trị kịp thời. Mặc dù không quá phổ biến trên lâm sàng, hội chứng này có thể gây ra những hậu quả nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và quản lý đúng cách. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về hội chứng Eisenmenger, từ nguyên nhân, triệu chứng đến phương pháp điều trị và cách phòng ngừa.
Hội chứng Eisenmenger được đặt theo tên của bác sĩ Victor Eisenmenger, người đầu tiên mô tả tình trạng này vào năm 1897. Đây là biến chứng của các khuyết tật tim bẩm sinh, đặc biệt khi tồn tại luồng thông trái-phải (máu chảy từ tim trái sang tim phải) không được sửa chữa. Theo thời gian, áp lực trong động mạch phổi tăng cao, dẫn đến tổn thương không hồi phục và đảo ngược dòng máu, khiến máu nghèo oxy đi vào hệ tuần hoàn cơ thể.
Tỷ lệ mắc hội chứng Eisenmenger khá thấp, chỉ chiếm khoảng 1-6% ở người lớn sinh ra với dị tật tim bẩm sinh. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của nó không thể xem thường. Trẻ em và người trẻ tuổi, đặc biệt là những người mắc hội chứng Down (khoảng 25-50% người lớn mắc Eisenmenger có hội chứng Down), có nguy cơ cao hơn. Việc phát hiện và can thiệp sớm các dị tật tim bẩm sinh là yếu tố then chốt để ngăn ngừa hội chứng này.
Hội chứng Eisenmenger bắt nguồn từ các lỗ thông bất thường giữa hai buồng tim, chẳng hạn như thông liên thất hoặc thông liên nhĩ. Ban đầu, máu giàu oxy từ tim trái chảy sang tim phải và vào phổi, gây tăng lưu lượng và áp lực trong động mạch phổi. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị, áp lực trong tim phải tăng cao, khiến dòng máu đảo ngược: máu nghèo oxy từ tim phải chảy sang tim trái và đi khắp cơ thể.
Hội chứng Eisenmenger là một tình trạng bệnh lý nặng của hệ tim mạch, thường gặp trong các bệnh tim bẩm sinh và không quá phổ biến trên lâm sàng (Tạp chí Sức khỏe đời sống)
Tổn thương mạch máu phổi cũng đóng vai trò quan trọng. Áp lực liên tục khiến mạch phổi xơ cứng, hẹp lại, dẫn đến tăng áp phổi không thể đảo ngược. Đồng thời, tim trái phải làm việc quá mức để bơm máu từ phổi, cuối cùng suy giảm chức năng. Đây là những tổn thương vĩnh viễn, hiện chưa có cách chữa trị triệt để.
Các triệu chứng của hội chứng Eisenmenger thường xuất hiện ở tuổi dậy thì hoặc đầu tuổi trưởng thành, bao gồm:
Nếu không được kiểm soát, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ, xuất huyết não, rối loạn nhịp tim hay viêm nội tâm mạc.
Để chẩn đoán, bác sĩ thường kết hợp khám lâm sàng với các xét nghiệm như siêu âm tim, điện tâm đồ, X-quang ngực, chụp CT/MRI hoặc thông tim. Những phương pháp này giúp xác định mức độ tổn thương tim và phổi.
Để chẩn đoán hội chứng Eisenmenger, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng và kết hợp thực hiện các phương pháp chẩn đoán (Tạp chí Sức khỏe đời sống)
Về điều trị, hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn. Mục tiêu chính là giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp bao gồm:
Không có biện pháp phòng ngừa tuyệt đối cho hội chứng Eisenmenger, nhưng phát hiện sớm và sửa chữa dị tật tim bẩm sinh là cách hiệu quả nhất để tránh bệnh tiến triển. Đối với người đã mắc bệnh, việc chăm sóc đúng cách có thể làm chậm diễn tiến và giảm biến chứng:
Hội chứng Eisenmenger là một thách thức lớn đối với y học hiện đại. Dù không thể chữa khỏi, việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng và tuân thủ điều trị có thể giúp người bệnh sống tốt hơn. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu bất thường về tim mạch, hãy liên hệ bác sĩ ngay để được tư vấn kịp thời.
Tác giả: Văn Hoá Đông Nam Á
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
